Τεχνητή νοημοσύνη, κυβερνοασφάλεια και άλλες προκλήσεις για το νομικό επάγγελμα
Η ψηφιακή τεχνολογία έχει εισβάλει στις ζωές μας, αλλάζοντάς τις δραστικά. Τα κοινωνικά δίκτυα, η πληθώρα διαδικτυακών εφαρμογών, οι πλατφόρμες ψηφιακών υπηρεσιών και άλλα ψηφιακά εργαλεία, επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, ενημερωνόμαστε, αγοράζουμε προϊόντα, εργαζόμαστε.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η δημιουργία ενός προηγμένου και παραγωγικού, αλλά και ασφαλούς και αξιόπιστου ψηφιακού περιβάλλοντος, με σκοπό την ασφάλεια των χρηστών και την προστασία των θεμελιωδών τους δικαιωμάτων, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα.
«Οι πρώτοι που καλούνται να αντιμετωπίσουν στην πράξη τις προκλήσεις της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου, αλλά και της Τεχνητής Νοημοσύνης και όλων των νέων τεχνολογιών και ψηφιακών εργαλείων, είναι οι νομικοί και οι δικηγόροι», αναφέρει ο Δρ Κωνσταντίνος Κουρούπης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Frederick, με ειδίκευση σε ζητήματα Ευρωπαϊκού Δικαίου, Δικαίου Προσωπικών Δεδομένων και Νέων Τεχνολογιών. «Ποιο νομικό πλαίσιο διέπει εφαρμογές όπως το Chat GPT; Ποιοι έχουν την πραγματική ευθύνη για τις ενέργειες των μηχανών; Ποια ηθικά ζητήματα προκύπτουν; Αυτά είναι ερωτήματα που θα πρέπει να είναι σε θέση να απαντήσουν Νομικοί και Δικηγόροι, σήμερα κιόλας», σχολιάζει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτά είναι τα πεδία στα οποία θα κληθούν να εντρυφήσουν οι νέοι και νέες δικηγόροι:
Τεχνητή Νοημοσύνη και Γενετική ΤΝ (Generative AI)
«Για να ενισχύσουμε τα οφέλη της ΤΝ και να περιορίσουμε τους κινδύνους της, θα πρέπει να απαντήσουμε στα ηθικά και νομικά ζητήματα που εγείρει η χρήση της», εξηγεί ο Δρ Κουρούπης. «Στο Πανεπιστήμιο Frederick, διδάσκουμε Δίκαιο της Πληροφορικής όπου πραγματευόμαστε όλα αυτά τα ζητήματα. Η ανάπτυξη ενός σαφούς και ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου, η έγκαιρη και σωστή ρύθμιση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης είναι το πρώτο, σημαντικό βήμα ώστε αυτή να αποβεί ωφέλιμη για όλους.» Ως Εμπειρογνώμονας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, ιδιωτικότητας και νέων τεχνολογιών, αλλά και μέλος της Επιτροπής Βιοηθικής της Κυπριακής Δημοκρατίας για την περίοδο 2023-2027, ο Δρ Κουρούπης μεταφέρει την εμπειρογνωμοσύνη του στον ακαδημαϊκό χώρο όπου εκπαιδεύονται οι νέοι και νέες επιστήμονες της Νομικής.
«Πέρα από τα προαναφερθέντα, οι παράνομες, επιβλαβείς δραστηριότητες στο διαδίκτυο, η παραπληροφόρηση, η ρητορική μίσους και τόσα άλλα θέματα που μας αφορούν ως πολίτες και ως οντότητες, συνδέονται. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να θωρακίσουμε το ψηφιακό περιβάλλον με ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο, με σαφείς κανόνες για την προστασία μας ως καταναλωτές, ως δημιουργοί πνευματικού περιεχομένου, ως επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο. Όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, τόσο περισσότερο αυτά τα θέματα θα κυριαρχούν στην ατζέντα των νομικών επιστημόνων».
Κυβερνοασφάλεια
Οι παραδοσιακοί τομείς του Δικαίου παραμένουν βασικοί πυλώνες, ωστόσο η Νομική Επιστήμη καλείται να προσαρμοστεί στις ραγδαίες εξελίξεις που φέρνει μαζί της κάθε νέα τεχνολογία. Η κυβερνοασφάλεια (cyber security) αφορά την προστασία συστημάτων υπολογιστών, δικτύων, και δεδομένων από κακόβουλες επιθέσεις, που μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες, την αλλοίωση ή και διαγραφή τους. «Πρόσφατα, Πανεπιστήμια τόσο σε Κύπρο όσο και στο εξωτερικό καθώς επίσης και μονάδες ζωτικής σημασίας, όπως Υπουργεία, δέχθηκαν κυβερνοεπιθέσεις που επέφεραν τεράστιο κόστος, τόσο οικονομικό όσο και λειτουργικό αλλά και επαγγελματικό. Προσωπικά δεδομένα διέρρευσαν, απόρρητες πληροφορίες αποκαλύφθηκαν. Το ερώτημα που προκύπτει είναι εύλογο: Τι μπορεί και τι πρέπει να κάνει ένας οργανισμός προκειμένου να θωρακιστεί απέναντι σε μια ενδεχόμενη κυβερνοεπίθεση; Ποιο είναι το χρέος μιας οργανωμένης πολιτείας;», επισημαίνει ο Δρ Κουρούπης.
Θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα μπροστά σε νέες προκλήσεις
Oι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας θέτουν μπροστά σε νέες προκλήσεις τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. «Στο μάθημα για το Δίκαιο Προσωπικών Δεδομένων, οι φοιτητές και οι φοιτήτριές μας αντιλαμβάνονται γιατί είναι επιτακτική η ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων κάθε ανθρώπου, από τη στιγμή που η τεχνολογία περιλαμβάνει τη μαζική συλλογή και επεξεργασία αυτών των δεδομένων. Για παράδειγμα, συζητήσαμε πρόσφατα το καταδικαστέο φαινόμενο όπου άγνωστοι τραβούν με τα κινητά τους τηλέφωνα τις προσωπικές στιγμές ατόμων -συνήθως γυναικών και παιδιών- στις παραλίες ή στα πάρκα, και τις αναρτούν στα social media. Τα προσωπικά δεδομένα είναι η ταυτότητά μας. Η παραβίασή τους αποτελεί προσβολή της ίδιας της προσωπικότητάς μας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας. Κι εδώ έρχεται ο ρόλος του Δικαίου Προσωπικών Δεδομένων, που δίνει εργαλεία σε κάθε πολίτη ώστε να είναι σε θέση, ανά πάσα στιγμή, να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του/της».
Ρυθμίσεις για τις ψηφιακές πλατφόρμες
Ποιο είναι το ρυθμιστικό καθεστώς που διέπει τη λειτουργία του Tik Tok και των υπόλοιπων μέσων κοινωνικής δικτύωσης; Τους τελευταίους μήνες, έχουν θεσπιστεί οδηγίες και κανονισμοί που αναγκάζουν όλα τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης να κατεβάζουν παράνομο και προσβλητικό περιεχόμενο μέσα σε 24 ώρες, από τη στιγμή που θα γίνουν δέκτες μιας προειδοποίησης. Ωστόσο οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, τα ζητήματα είναι περίπλοκα, και επιβάλλουν συνεχή αναθεώρηση.
Το Πανεπιστήμιο Frederick είναι ιδιαίτερα δραστήριο ως προς τη μελέτη, προώθηση και περαιτέρω κατανόηση κλάδων του Δικαίου που απαντούν σε σύγχρονες προκλήσεις της ψηφιακής εποχής.
- Τον Μάιο 2024, το Τμήμα Νομικής πραγματοποίησε Ημερίδα σχετικά με τις νομοθετικές εξελίξεις στο θέμα ξεπλύματος χρήματος στον ευρωπαϊκό χώρο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε σε πρακτικές και μεθόδους ξεπλύματος που συντελούνται με τη χρήση της τεχνολογίας, ώστε να καθίσταται δύσκολη η ανίχνευση των δραστών. Στόχος είναι ο εντοπισμός και η πάταξη αυτών των τρόπων μέσω ενός ολοκληρωμένου νομοθετικού καθεστώτος, προσαρμοσμένου στις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις.
- Τον Φεβρουάριο 2024, το Τμήμα Νομικής διοργάνωσε επιστημονική εκδήλωση με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη καιΔικαιοσύνη: προκλήσεις και εξελίξεις». Μέσα από τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών/τριών, τόσο της ακαδημαϊκής και επιστημονικής κοινότητας όσο και εκπροσώπων θεσμικών φορέων, φωτίστηκαν ξεχωριστές πτυχές της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εφαρμογή της στη Δικαιοσύνη.
- Τον Μάιο 2023, ακαδημαϊκοί και φοιτητές/τριες από Πανεπιστήμια της Ευρώπης συμμετείχαν σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+ (BIP-BlendedIntensiveProgram) που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Frederickγια τη «Νομική και Ηθική στην Ψηφιακή Εποχή», με διαλέξεις και debates σε θέματα Δικαιοσύνης και Διαφθοράς στον σύγχρονο κόσμο.
- Τον Δεκέμβριο 2022 πραγματοποιήθηκε ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Δίκαιο και Τεχνολογία: οι προκλήσεις του μέλλοντος», με μεγάλη συμμετοχή νομικών επιστημόνων, δικηγόρων και εμπειρογνωμόνων.
- Τον Απρίλιο 2022, πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Frederick το 6ο Ευρωπαϊκό Διεπιστημονικό Συνέδριο για την Παγκόσμια Διακυβέρνηση του Διαδικτύου (GlobalInternetGovernance – Actors, Regulations, TransactionsandStrategies, GIG-ARTSConference 2022) που πραγματοποιείται ετήσια σε κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα του εξωτερικού.
Το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Frederick έχει καθιερωθεί για την υψηλού επιπέδου διδασκαλία που προσφέρει. Με διδακτικό προσωπικό που αποτελείται από διακεκριμένους/ες και έμπειρους/ες νομικούς και ακαδημαϊκούς, με μεγάλη εμπειρία και αναγνώριση, συνεργασίες με διακεκριμένα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ευρώπης, και βραβευμένους/ες απόφοιτους/ες και φοιτητές/τριες, προσφέρει ποιοτική εκπαίδευση και όλα τα εφόδια για μια πετυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία.
Το Τμήμα προσφέρει Πτυχιακό Πρόγραμμα στη Νομική στη Λευκωσία και τη Λεμεσό, εξ αποστάσεως Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο που προσφέρεται από κοινού με το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στο Ναυτικό Δίκαιο και Ναυτιλιακά,που προσφέρεται και εξ αποστάσεως,Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στο Δημόσιο Δίκαιο και Διδακτορικό στη Νομική.
Για περισσότερες πληροφορίες, καλέστε στο τηλ. 22394394 (Λευκωσία) και 25730975 (Λεμεσός), στείλτε email στο adminfo@frederick.ac.cy ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.frederick.ac.cy.
Το νέο ακαδημαϊκό εξάμηνο αρχίζει στις 30 Σεπτεμβρίου 2024.
